Çeşmelilerin uzun yıllardır bir hayali vardı: Çeşme’de kilise ayini, Sakız’da bayram namazı.. Bu sayede ayin için gelecek Yunanlılar Çeşme esnafını ihya ederken, Türkler de Sakız turizmine katkı koyacaktı. Bugün Çeşme Aya Haralambos Kilisesi’nde düzenlenen ayinle ilk adım atılmış oldu.

Fener Rum Patriği Bartholomeos 10 Şubat Aziz Haralambos isim günü nedeniyle geldiği Çeşme’deki tarihi Aya Haralambos Kilisesi’nde ayin yönetti. Kilise girişinde Çeşme Belediye Başkanı Muhittin Dalgıç tarafından karşılanan Bartholomeos’un yönettiği ayine İzmir Ticaret Odası Başkanı Ekrem Demirtaş, Yunanistan İzmir Başkonsolosu Theodore Tsakiris, İzmir Ortodoks Kilisesi Başpapazı Kyrillos Sykis, Yunanistan Kuzey Ege Bölgesi Vali Yardımcısı Kostas Papadopoulos, Sakız Metropoliti Markos Vasilakis, Sakız Belediye Başkanı Manolis Vournous, Sakızlı Syriza Partisi Milletvekili Andreas Mihailidis başta olmak üzere yaklaşık 100 kişi katıldı. 94 yıl aradan sonra ilk kez bir ayin düzenlenen tarihi kilisede Türkçe bir konuşma da yapan Patrik Bartholomeos, Çeşme Belediye Başkanı Muhittin Dalgıç ve İzmir Ticaret Odası Başkanı Ekrem Demirtaş ile ayin izni veren yetkililere teşekkür etti.

BARTHOLOMEOS: CAMİ İÇİN MEMNUNİYETLE SAKIZ METROPOLİTİ’YLE KONUŞACAĞIM

Ayin sonrasında gazetecilere demeç vermeyeceğini belirtmesine rağmen Patrik Bartholomeos, Çeşmeli bir gazetecinin, kilise çıkışında “Sayın Bartholomeos, konuşmanızda yetkili makamlar izin verdiği takdirde önümüzdeki yıl yine 10 Şubat’ta bu kilisede ayin yapmak istediğini belirttiniz. Ramazan ve Kurban bayramlarında da Sakız Adası’na yaklaşık 2 bin – 2 bin 500 Türk gidiyor. Adada kale içinde Hamidiye Camii var. Orası restore edilip bayram namazı kılınsa nasıl olur?” sorusuna, “Bayramda bu kadar Türk gidiyorsa iyi yapıyorsunuz. Cami için Sakız Metropoliti’yle memnuniyetle konuşacağım” sözünü verdi.

DEMİRTAŞ: CAMİYİ İZMİRLİLER OLARAK İBADETE HAZIR HALE GETİRİRİZ

Kale içindeki Hamidiye Camii’nin ibadete açılmasının Sakızlı dostlar tarafından da olumlu karşılanacağı belirten İzmir Ticaret Odası Başkanı Ekrem Demirtaş konuyla ilgili olarak verdiği özel demeçte şunları söyledi:

“Sakız Adası’nda Vounaki Meydanı’ndaki Mecidiye Camii AB fonlarıyla restore edildi. Şimdi Bizans Müzesi olarak hizmet veriyor. Franko Mahalla’daki Osmanlı Camii ise halihazırda restore ediliyor ve arkeolojik eserlerin korunduğu bir yer. Muhtemelen orası da müze olacak. Sakız Kalesi içinde yer alan Süleymaniye Camii, cami olmadan önce bir Katolik kilisesiydi, şimdi Aya Yorgos Kilisesi olarak hizmette. Yine kale içindeki Hamidiye Camii ya da diğer ismiyle Bayraklı Camii bir zamanlar beyaz eşya deposu olarak kullanılıyordu. Yıkılma tehlikesi olduğu için şimdi boş duruyor. İzin alındığı takdirde bu cami ibadete açılabilir. Sakızlı dostlarımızın da buna olumsuz bakacağını sanmıyorum. İzinler alınırsa biz Hamidiye Camii’ni restore eder, ibadete açacak hale getiririz. Bunu Ticaret Odası olarak da, İzmirliler olarak da üstleniriz. Çünkü bayramlarda bildiğiniz gibi çok Türk oluyor orada. En azından bayram namazlarını orada kılabilirler. Bu da Türk – Yunan dostluğu adına çok iyi olur.”

PATRİK’İN İZMİR’E GELMESİ İNANÇ TURİZMİNE KATKI SAĞLAR

Patrik Bartholomeos’un İzmir ve Çeşme’de ayin yönetmesini inanç turizmi açısından da değerlendiren Ekrem Demirtaş, “Çeşme’nin turizmde payı çok büyük. Kum, deniz, güneş ve biraz termalin yanı sıra dini yapıları da var. İnanç turizmi açısından da Çeşme’nin kazanımları olması gerekir. Bugün Patrik Bartholomeos’un burada 100 yüz yıl sonra bir ayin yapması, Çeşme’nin din turizminden pay almasını da sağlayacaktır. Zaten amacımız ve çalışmalarımız bu yönde. Her yıl Patrik’in İzmir’e gelmesi, ilçeleri dolaşması, İzmir’in de inanç turizmine çok büyük katkı sağlar” dedi.

ÇİFT TARAFLI OLARAK BU DOSTLUĞU DAHA İYİ BİR NOKTAYA GETİRELİM

Yaklaşık 100 yıllık bir süreden sonra Çeşme olarak böyle önemli bir törene ev sahipliği yapmaktan mutluluk duyduklarını ifade eden Çeşme Belediye Başkanı Muhittin Dalgıç, “Savaşlarla ve bu savaşlardan doğan açlık, kıtlık ve göç sorunuyla çalkalanan dünya, her şeyden çok barışa, hoşgörüye, sevgiye ve saygıya ihtiyaç duyuyor. Turizm cenneti Çeşme’nin tarihi ve kültürel anlamda en önemli zenginliklerinden biri olan Aya Haralambos Kilisesi’nde gerçekleştirilen ayinin, hem Türk ve Yunan halklarının dostluğuna hem de iki ülke arasındaki ilişkilere olumlu yönde etki edeceğine inanıyorum. Umarım önümüzdeki yıllarda atılacak adımlarla çift taraflı olarak bu dostluğu daha da iyi bir noktaya ulaştırırız” şeklinde konuştu.

TÜRKİYE VE YUNANİSTAN DÜNYADA BARIŞIN TİMSALİ OLACAK

Öte yandan ayin bitiminde Türkçe yaptığı konuşmada Bartholomeos, “Bugün burada bir asır sonra ayin yapabilmemiz için bize verilen izinler için, tüm devlet makamlarımıza, hükümet temsilcilerine cemaat olarak, patrikhane olarak sonsuz şükranlarımız arz ediyoruz. Rumca konuşurken dedim ki; bizim Anadolu’muz medeniyetlerin buluştuğu ve kesiştiği bir yerdir. Bugün Anadolu’daki kültür mirasımızı ziyaret edenler, bütün dünya ülkelerinden gelenler bu eski medeniyetlere hayran kalıyorlar. Bugünkü Türk misafirperverliğine hayran kalıyorlar ve kendi memleketlerine her zaman en müspet, en iyi izlenimlerle ayrılıyorlar. Biz Rumlar bu topraklarda asırlar boyunca yaşadık. Ne yazık ki, mübadelede Yunanistan’daki Müslüman kardeşlerimiz evlerinden barklarından olup, buraya gelirken, buradaki Rumlar evlerinden, tarlalarından kültür miraslarından mahrum kalıp, Yunanistan’a göç etme mecburiyetinde kaldılar. Allaha şükrediyoruz ki, bugün iki ülke arasında dostluk ve işbirliği bağları bulunmaktadır. Ve bu bağlar, bu iyi ilişkiler için dua ediyoruz. Önümüzdeki günlerde iki ülkenin başbakanlarının buluşması ile daha da geliştirilecek, çoğalacak ve bu iki ülke Yunanistan ve Türkiye dünyada huzur ve barış timsali olacaktır. Biz buradaki dostlarımıza bir kere daha teşekkür ediyor, hepinize hayırlı, huzurlu günler diliyoruz ve bugün kutladığımız Ermiş Aziz Haralambos dualarına sığınarak hepinize uzun ömürler diliyoruz. İlgili makamlar bize izin verirse inşallah seneye yine 10 Şubat’ta Aziz Haralambos bayramında buraya gelmeyi ümit ediyoruz” diye konuştu.

BUGÜN BÜYÜK BİR GÜN

Yunanistan’ın İzmir Başkonsolosu Theodore Tsakiris ise verdiği özel demeçte, 94 yıl aradan sonra düzenlenen ayinin çok önemli olduğunu belirterek, “Bugün büyük bir gün. İzmir ve çevresinden, Sakız Adası’ndan gelenlerle güzel bir dini ayin oldu. Aslında hristiyan, müslüman, yahudi olmak farketmez, hepimiz insanız. Kültür merkezi olarak kullanılan bu tarihi kilisede ayin düzenlenmesinde izin verenlere teşekkür ediyor, restore edenleri de bu güzel bina için kutluyorum” dedi.

ATALARIM ÇEŞMELİ’YDİ, DEDEM ÇEŞME DOĞUMLU

Atina’da ‘mikrasiatis.gr’ ( Mikra Asiatis: Küçük Asyalı yani Anadolulu anlamına geliyor) adıyla yayın yapan internet sitesi adına Bartholomeos’un İzmir gezisini takip eden Dimitris Pantelas, atalarının Çeşmeli olduğunu, bu nedenle de Çeşme’deki ayinin kendisi için daha farklı bir anlam ifade ettiğini belirterek, “Dedem Çeşme doğumluydu, onun yaşadığı topraklarda bulunmaktan, onun da ibadet ettiği kilisede ayine katılmaktan çok mutluluk duydum” şeklinde duygularını dile getirdi.

SAKIZLI KSANTİ’NİN HÜZNÜ

Ayin boyunca göz yaşlarına hakim olamayan Sakızlı Ksanti Aksiyotakis, kilisede önünde mum yakılan bölümde yer alan Aziz Haralambos ikonasını yapan kişinin iki yıl önce kaybettiği eşi olduğunu söyledi. Ksanti Aksiyotakis şöyle konuştu:

“Kocam Andreas Aksiyotakis ve ailesi Çeşmeli’ydi. Kendisi Sakız Kültür Merkezi’nin kurucu başkanıydı. Bu gördüğünüz ikonayı da orijinaline bakarak yapmıştı. İki yıl önce vefat etti. Bugün burada olsaydı çok mutlu olurdu. Ne yazık ki göremedi, çok hüzünlüyüm.”